Radovi sanacije krova i tekućeg održavanja Gazi Husrevbegovog bezistana u Sarajevu

Na području Baščaršije danas postoje dva bezistana. Bezistan u prevodu znači mjesto gdje se prodaje bez ili drugo platno. Bezistane su gradili državni velikodostojnici da bi od njihovih prihoda izdržavali svoje zadužbine. To su građevine od kamena u obliku kvadrata ili pravugaonika sa debelim zidovima i kupolastim krovovima.

Od ukupno šest bezistana koliko ih je bilo u vrijeme osmanske uprave na području BiH, tri su bila izgrađena u Sarajevu. Prvi bezistan u Sarajevu je sagradio Mehmed-beg, sin Isa-bega Ishakovića (prva polovina XVI st.). Nalazio se uz Kolobara han, sjeverno od Brusa-bezistana. O njegovom izgledu nema pouzdanih podataka. Brusa-bezistan je izgrađen 1551. godine. Njegov osnivač je Rustem-paša, porijeklom iz Sarajeva ili iz okoline Sarajeva.

Bezistan koji je podigao bosanski namjesnik Gazi-Husrefbeg je bio jedan od najvećih bezistana izgrađenih na Balkanu. Poznat je i pod nazivima Stari bezistan i Veliki bezistan. Sagrađen je sa istočne strane objekta Tašlihana. Ova dva objekta su bila povezana, tako da su trgovci iz bezistana mogli direktno da kontaktiraju sa mletačkim i dubrovačkim trgovcima koji su odsjedali u Tašlihanu. Gradili su ga dubrovački majstori, 1537-1557. godine. U obliku je pravugaonika, dug više od 100m i širok 19 m. Ima dug pokaldrmisan hodnik s čije obje strane se nižu dućani. U objekat bezistana se ulazilo kroz ukupno petoro vrata koja su imala gvozdena krila. Vrata prema Tašlihanu danas su zazidana. Po koncepciji je sličan carigradskoj »Misir-čaršiji«, odnosno pokrivenim bazarima arapskih gradova. U dućanima koje su držali pod zakup trgovci, mahom Muslimani i Jevreji, prodavale su se tkanine od svile i pamuka. Vanjski dućani pripadali su kujundžijama. U sklopu objekta postojala je i jedna soba za noćobdiju, čovjeka koji je otvarao ujutro bezistan a naveče ga zatvarao i ostajao u njemu u toku noći. Plaćali su ga trgovci za posao koji obavlja.

Sve do 1914. godine bezistan je služio svojoj svrsi.

Početkom 1968. godine pristupilo se restauraciji Gazi Husrev-begovog bezistana, gotovo u potpunosti po uzoru na prvobitni izgled. Zahvat je izveden prema projektu arhitekata Džemala Čelića i E. Jahića.

Djelimična rekonstrukcija krova Gazi Husrevbegovog bezistana u Sarajevu

Detaljnim pregledom objekta i stanja krovnog pokrivača tokom 2008./2009. godine saradnici Kantonalnog zavoda za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo, konstatovali su veći broj oštećenja koja se nalaze na ravnim dijelovima krova prema ulici Gazi Husrevbegovoj, kao i sa strane krova prema hotelu Evropa. Radi se o oštećenjima od gelera, neadekvatnim intervencijama prilikom popravke krovnog pokrivača kao i oštećenjima koja su nastala zbog same dotrajalosti krova.

Nakon snimanja oštećenja na objektu, pristupilo se izradi projektne dokumentacije i radovima sanacije krova Gazi Husrevbegovog bezistana. Radovi su u toku.

Investitor: Grad Sarajevo, Opština Stari Grad, Gazi Husrevbegov vakuf, Kantonalni zavod za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Sarajevo,

Voditelj projekta: Damir Hadžić, dipl.ing.arh., stručni saradnik Zavoda

Izvođenje: “UNIGRADNJA” Sarajevo