Osnovno pitanje koje se iskristaliziralo tokom analize lokaliteta je pitanje postojanja prepoznatljive i svjesno stvarane urbane forme, njenog očuvanja i potrebe i mogućnosti restauracije. Izvornost urbane forme gradskog bloka iz tursko-osmanskog perioda nije sačuvana u svojoj fizičkoj, prirodnoj i duhovnoj suštini.
Prostorna kompozicija je, međutim, tokom austro-ugarskog i međuratnog perioda zamijenjena novom fizičkom strukturom u vanjskim granicama i rasteru izvorne urbane matrice. Tek u posljednjoj razvojnoj fazi, u periodu nakon Drugog svjetskog rata, došlo je, dijelom kao posljedica svjesne namjere, ali više ishitrenih i neutemeljenih intervencija, do razgradnje urbane forme bloka i, nažalost, poremećaja svih urbanih parametara.
Planski razvoj centralne gradske jezgre Sarajeva sa dvije paralelne longitudinalne komunikacione osovine, koritom rijeke i centralnom gradskom saobraćajnicom, logično varira u okvirima ortogonalne urbane matrice. Stepen očuvanosti prostorne kompozicije svakog pojedinačnog bloka ukazivaće i na izbor savremene intervencije u cilju logičnog vizuelnog i funkcionalnog povezivanja cjeline u sopstvenim okvirima i kao dijela gradske jezgre.
Velikim dijelom sačuvana forma bloka “Sirano – Pozorište mladih”, dobre proporcije i dimenzije bloka i pojedinačna vrijednost objekata koji ga tvore, upućuje na očuvanje i kontinuirani savremeni razvoj ove urbane forme. Da bi to bilo moguće, neophodno je planskim mjerama postepeno i uporno ispravljati greške iz poslijeratnog perioda, ponovnim osvajanjem i aktiviranjem slobodnog prostora u unutrašnjosti bloka sa konačnim ciljem poboljšanja standarda života i rada.
Obuhvat
Sjeverna granica obuhvata Urbanističkog projekta “Sirano – Pozorište mladih” je Ulica Maršala Tita i Ferhadija u produžetku, sa zapadne strane Kulovićeva ulica, sa istočne Ćemaluša (Šaloma Albaharija), a sa južne Branilaca Grada. Ukupan broj evidentiranih objekata je 49, uključujući sve objekte, od reprezentativnih gradskih palata do improviziranih pomoćnih objekata. Površina kvadranta aproksimativno iznosi 140 x 180 m, odnosno 25 200 m2.
Ovako definisani obuhvat, sa stanovišta službe zaštite, predstavlja logičan potez razrade jednog neovisnog i zaokruženog dijela centralnog gradskog prostora. Njegove granice odgovaraju upravo primarno određenim urbanim granicama lokaliteta iz tursko-osmanskog perioda. Poštuje ih i nastavlja nova, zamjenska gradnja u austro-ugarskom i međuratnom periodu. Forma izvornog bloka narušena je u poslijeratnom periodu, kao posljedica intervencija na razgradnji bloka, sa povlačenjem nove izgradnje u njegovu unutrašnjost i plasiranjem neizgrađenih površina na margine, prema ulici. Upravo činjenica da se ulična mreža, uprkos ovim intervencijama, zadržala u svom izvornom rasteru i poziciji, u najvećoj mjeri je uticala da se bar u parternoj percepciji prostor kvadranta i danas doživljava kao jedinstvena cjelina.
| Realizacija: | maj-juni 2001. |
| Autori: | Sanda Pudarić, dipl.ing.arh. Lidvina Šimić, dipl.ing.arh. |