Konstruktivna sanacija, rekonstrukcija i restauracija Čekrekči Muslihudinove džamije u Sarajevu

Čekrekči Muslihudinova džamija je izgrađena 1526. godine. Ovaj objekat predstavlja najstariju sačuvanu potkupolnu džamiju u BiH. Po vrsti konstrukcije kupole u odnosu na ukupan objekat, koja se sa vanjske strane doima veoma plitkom, historičar H. Kreševljaković je ovaj objekat svrstao u graditeljsku školu mimara Hajrudina, a prema načinu komponiranja munare i džamijskog korpusa (munara uvučena u džamijski objekat) predstavlja jedinstven primjer na prostoru BiH.

Smišljeno lociranje objekta u centralnom području istorijske jezge grada – Baščaršije, uz džamije Baščaršijsku i Gazi Husrevbegovu, učinilo je ovaj objekat prepoznatljivim gradskim reperom.

Početkom 1997. godine započeto je detaljno tehničko snimanje objekta. Istovremeno je vršeno sondiranje temelja radi utvrđivanja uzroka nastanka pukotine na vezi korpusa džamije sa munarom, te uzroka nastanka pukotina na kupoli džamije, kao i sondažna istraživanja zidnih dekoracija. Ustanovljeno je postojanje starijih slojeva iz različitih perioda, od najstarijeg sačuvanog, koji se javlja na mihrabu, a za koji pretpostavljamo da je prvi slikani sloj iz 16. stoljeća, pa do posljednje slikane dekoracije koja datira iz prve polovine 20. stoljeća. Izuzimajući najnoviju postojeću slikanu dekoraciju, u enterijeru džamije pronađeno je najviše tragova slikarstva iz 19. stoljeća.

Nakon završenog detaljnog istraživanja i snimanja zidnih dekoracija započeti su, polovinom 1998. godine, radovi demontaže dotrajalih elemenata enterijera – mahvila, ćursa, podnih obloga i sl. Paralelno s tim radovima vršena su dalja istraživanja kako bi se utvrdila autentična kota poda, autentična veza korpusa džamije sa okolnim objektima i sl.

Radovi konstruktivne stabilizacije, te rekonstrukcije i restauracije objekta započeti su 1999. godine, a završeni krajem 2000. godine.

Izvođenju građevinsko-zanatskih radova prethodili su radovi konstruktivne sanacije objekta. Injektirane su sve pukotine, kako na zidovima, tako i na kupoli objekta, a samo pukotine većeg obima su zatvorene – odnosno konsolidirane preziđivanjem u materijalu u kojem su dijelovi konstrukcije i izvedeni. U okviru građevinsko-zanatskih radova vršeno je obijanje maltera na svim površinama na kojima nije bilo zidnih dekoracija, ponovno malterisanje; izvršena kompletna rekonstrukcija nekadašnjih vanjskih sofa objekta, te izrada podova na utvrđenoj autentičnoj koti, zbog čega se veza sa vanjskim prostorm – trgom morala regulisati uvođenjem stepenika kojih ranije nije bilo. Naime, i kota trga i poda džamije su u proteklim stoljećima u odnosu na autentičnu kotu značajno povišene. Prema nacrtima postojećeg stanja izvedeni su novi elementi enterijera od hrastove građe. Kupola je pokrivena bakarnim limom, vanjski zidovi objekta su omalterisani, ulazna partija krovne konstrukcije pokrivena ćeremitom. Izvedeni su i radovi restauracije vanjskog izgleda munare.

Radovi na sanaciji, rekonstrukciji i restauraciji slikarskih dekoracija izvršeni su tokom 2001. i 2002. godine, a na osnovu projektne dokumentacije čiji su autori slikari-konzervatori: Nihad Bahtijarević i Enes Halimić. Isti slikari-konzervatori su i izvodili radove.

Projekat konstruktivne sanacije, rekonstrukcije i restauracije